Müəllif: Publisist.az /Tarix: 2024-12-27 /Oxunma Sayı: 179

JSON Nədir və Niyə Vacibdir?

JSON (JavaScript Object Notation) – yüngül, oxunaqlı və strukturlaşdırılmış məlumat formatıdır. O, əsasən məlumatların saxlanması və ötürülməsi üçün istifadə edilir. JSON-un əsas üstünlüklərindən biri onun həm insan, həm də maşın tərəfindən asanlıqla başa düşülə bilməsidir.

JSON Necə İşləyir?

JSON, adətən, açar-dəyər cütlərindən ibarət obyektlər və ya dəyərlərin siyahısından ibarət massivlər şəklində yazılır. Onun sintaksisi sadədir və əsasən aşağıdakı elementləri əhatə edir:

• Obyektlər: { } işarəsi ilə işarələnir və açar-dəyər cütlərini ehtiva edir.
• Massivlər: [ ] işarəsi ilə yazılır və bir neçə dəyəri sıralı şəkildə saxlayır.
• Dəyərlər: Sətirlər, nömrələr, obyektlər, massivlər, "true", "false" və ya "null" ola bilər.

Məsələn:

{ "ad": "Elnur", "yas": 25, "hobbi": ["Kitab oxumaq", "Proqramlaşdırma"], "evli": false }

 

JSON Harada və Necə İstifadə Olunur?

JSON müasir veb texnologiyalarında geniş istifadə edilir. Xüsusilə:

1. API-lər: Məlumatların mübadiləsi üçün JSON standart formatdır. Məsələn, bir API-dən istifadə edərək məhsul siyahısı və ya istifadəçi məlumatlarını JSON formatında əldə edə bilərsiniz.
2. Məlumat Bazaları: JSON sənəd əsaslı verilənlər bazalarında, məsələn, MongoDB-də geniş istifadə olunur.
3. Veb Tətbiqləri: JSON, front-end və back-end arasında məlumatların ötürülməsi üçün istifadə olunur.
4. Mobil Tətbiqlər: JSON, iOS və Android tətbiqlərində məlumat mübadiləsi üçün əsas formatlardan biridir.

JSON-un Üstünlükləri

• Sadə Sintaksis: XML-ə nisbətən daha oxunaqlıdır və yazılması daha asandır.
• Dilin Müstəqilliyi: JSON, yalnız JavaScript ilə məhdudlaşmır. Python, PHP, Java və digər dillər tərəfindən dəstəklənir.
• Kompaktlıq: Daha az yer tutduğu üçün məlumatların daha sürətli ötürülməsinə imkan verir.

JSON ilə İşə Başlamaq

JSON ilə işləmək üçün bir çox proqramlaşdırma dillərində daxili funksiyalar mövcuddur:

• JavaScript: JSON.parse() və JSON.stringify()
• Python: json.loads() və json.dumps()
• PHP: json_encode() və json_decode()