Kosmos şüalarından insanları qoruyacaq mikrob: Deinococcus radiodurans
Kosmosa səyahət edən insanlar üçün ən böyük təhlükələrdən biri kosmik şüalardır. Bu şüalar, insan hüceyrələrinə zərər verərək uzunmüddətli sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Lakin təbiətdə tapılan bir mikrob, Deinococcus radiodurans, bu problemə qarşı mübarizədə əsas rol oynaya bilər. Bu mikroorqanizm, yüksək radiasiya səviyyələrinə qarşı inanılmaz müqavimət göstərir və elm adamları onun xüsusiyyətlərindən istifadə edərək kosmosda insanları qorumaq üçün yeni üsullar axtarırlar.
Deinococcus radiodurans nədir?
Deinococcus radiodurans, ekstremofil (ekstrem şəraitdə yaşaya bilən) bir bakteriya növüdür. Bu mikrob, yüksək radiasiya, quraqlıq, turş mühit və hətta kosmik boşluq kimi şəraitdə sağ qala bilir. Onun ən diqqətçəkən xüsusiyyəti, DNAsını radiasiya zədələrindən sürətlə təmizləyib bərpa edə bilməsidir.
Kosmosda radiasiya problemi
Kosmosda insanlar üçün əsas təhlükələrdən biri qalaktik kosmik şüalar(GCR) və Günəş partlamalarıdır. Bu şüalar, insan hüceyrələrinə zərər verərək xərçəng riskini artıra bilər. Mövcud texnologiyalar, kosmik gəmilərdə radiasiyadan qorunmaq üçün kifayət qədər effektiv deyil. Buna görə də elm adamları, təbiətdən ilham alaraq yeni həllər axtarırlar.
Deinococcus radioduransın kosmosda istifadəsi
Elm adamları, Deinococcus radioduransın genlərini istifadə edərək insan hüceyrələrini radiasiyadan qoruyacaq yeni üsullar hazırlamaq istəyirlər. Bu, kosmosda uzunmüddətli missiyalar üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
Bu bakteriyanın kosmik gəmilərdə yaşayaraq radiasiyanı udması və ya zərərsizləşdirməsi mümkündür. Bu, gələcəkdə Marsa və ya digər planetlərə səyahət edən astronavtlar üçün təhlükəsizlik təmin edə bilər.
Deinococcus radioduransın radiasiyaya müqavimət mexanizmləri, xərçəng müalicəsində radiasiya terapiyasının təsirini artırmaq üçün də istifadə edilə bilər.
Elm adamları, bu bakteriyanın genlərini daha yaxşı öyrənərək onun xüsusiyyətlərini insan hüceyrələrinə köçürmək üçün çalışırlar. Bu, kosmosda insanların daha uzun müddət təhlükəsiz qalmasına şərait yarada bilər. Eyni zamanda, bu tədqiqatlar, Dünyada radiasiya ilə əlaqəli problemlərin həllinə də kömək edə bilər.
Deinococcus radiodurans, təbiətin bizə bəxş etdiyi möcüzəvi bir mikroorqanizmdir. Onun radiasiyaya qarşı müqaviməti, kosmosda insanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yeni imkanlar yaradır. Bu tədqiqatlar, gələcəkdə kosmik kəşfiyyatın daha təhlükəsiz və effektiv olmasına şərait yarada bilər.
Bu barədə BBC Reel-də video yayımlanmışdır.
Publisist.az saytı müəllifin subyektiv təxəyyülü fonunda cəmiyyətin aktual problemlərinə toxunur